Lekcja druga - hiragana cz. 2, Co to jest? Liczby, zawody

Witajcie!

Dziś kolejna, druga już lekcja japońskiego. Jesteśmy o jedną do tyłu, dlatego lekcja trzecia prawdopodobnie pojawi się również dzisiaj, ale to nie znaczy, że musicie obie przerobić jednego dnia więc spokojnie. Po prostu muszę nadrobić braki, żeby być na bieżąco.

Zaskakująco, blogiem zainteresowało się więcej osób, niż myślałam. Szok! Jestem Wam wdzięczna, to miłe. 

Jeśli znajdziecie jakieś błędy lub zwyczajnie coś będzie niejasne, nie bójcie się pytać w komentarzach - jeśli znam odpowiedź na pytanie, to chętnie jej udzielę, a jeśli jej nie znam... No cóż, będę googlować i udawać, że jestem taka mądra, że wiem xD Nie, a tak serio, postaram się odnaleźć odpowiedź, bo w końcu gdzieś będzie na pewno.

Ważna sprawa:

Są takie znaki w transkrypcji jak np. o z kreską u góry, którego nie mam na klawiaturze komputerowej. Przez to tworzenie wpisów jest... No nieco mozolne. Dlatego inteligentni ludzie tworzący transkrypcje wyszli naprzeciw klawiaturom i innym przeciwnościom losu, opracowując inny zapis przedłużeń (tak, samogłoski z kreskami to przedłużenia :P).

Co prawda ta mała tabelka pojawiła się oficjalnie dopiero na trzeciej lekcji, jednak dla własnej wygody i dla Was, żebyście już przestali rozkminiać "jaka to różnica" i czemu o tym milczę, wrzucę ją już teraz. 

ã -> aa
î -> ii

û -> uu

ê -> ee

õ -> ou  - to jest wyjątek, gdzie podwójne o, czytamy ou. To NIE jest literówka :P

Zamiast tydl i ptaszków nad literami powinny być kresko (jak po lewej stornie tabelki), ale jak widzicie, naprawdę nie umiem tego zrobić xD

Zatem dotychczasowe  arigatō od dziś wyglądać będzie tak: arigatou. Znaczenie jest dokładnie to samo, zmienia się jedynie zapis.

No dobra, chwalenie się technofobią mamy już za sobą, więc pora przejść do rzeczy...

==================

0. Praca domowa

Mieliście za zadanie napisać kilka słów hiraganą. Poniżej zamieszczam poprawny zapis tych słów. Mam nadzieję, że wszystkim się udało bez oszukiwania. Dajcie znać! :) 

ASAI - płytki -　あさい

CHICHI - ojciec -　ちち

SHICHI - siedem -　しち

ASE - pot -　あせ

KUSA - trawa -　くさ

USO - kłamstwo -　うそ

SHIO - sól -　しお

SAKE - alkohol ryżowy -　さけ

ICHI - jeden -　いち

USOI - rzadki/cienki/wysoki -　うそい

SAKU - kwitnąć -　さく

Drugiej części zadania nie sprawdzę, bo nikt mi nie wysłał swoich zdań, jeśli jednak chcecie się nimi podzielić, to możecie o zrobić również pod tą notką, dając na początku dopisek "PD1", żebym się nie pogubiła. A jeśli nie chcecie się dzielić, to nie ma problemu. To jest dla Was, więc zero presji :)

1. Hiragana cz. 2

1.1 Dokończenie tabelki: NA - WO

Dzisiaj kończymy podstawową tabelkę hiragany. 

Oznacza to, że pora przećwiczyć kolejne litery. Oczywiście jak zwykle trzeba napisać każdą z nich w odpowiedniej kolejności i najlepiej jakieś 20 razy, żeby wypracować sobie jakiś poczatkowy sposób jak te literki miałyby wyglądać. Jeśli chciało Wam się googlować różnorakie czcionki, zauważycie na pewno, że są litery takie jak SA, KI, czy YA, których wygląd i stykanie się kresek nieco się różni. Jednak każda wersja jest poprawna, wybierzcie sobie taką, jaka jest dla Was najwygodniejsza. Ja preferuję pisanie SA, łącząc kreskę drugą i trzecią w całość. Jestem leworęczna i tak mi jest zwyczajnie wygodniej. To nie jest błąd i śmiało możecie tak robić. Tak długo, jak nie tworzycie jakiejś własnej, dziwacznej czcionki, bo to nie lekcje kaligrafii, a japoński od zera, więc byłoby ciężko zweryfikować, czy jest poprawnie :P

Na tej lekcji ćwiczymy już wszystkie literki z tabelki, do samego końca. Są to kolejno:

NA, NI, NU, NE, NO

HA, HI, FU, HE, HO

MA, MI, MU, ME, MO

YA, YU, YO

RA RI, RU, RE, RO

WA, N, WO

Jak widzicie, w niektórych rządkach jest mniej niż pięć liter. To dlatego, że te, które kiedyś tam były, zwyczajnie wyszły z użycia, dlatego też tabelka wygląda na dziurawą, ale spokojnie, tak miało być. Niczego nie pomijamy. 

Jest również magiczne WO. Z tym znakiem sprawy mają się tak, że:
 - używamy tylko, gdy zapisujemy partykułę. Jest to jedyny przypadkiem, kiedy korzystamy z tego znaku. 

Ktoś w komentarzu zapytał mnie również, co oznacza gwiazdka przy literce, a tych jest kilka. Zamieszczam tutaj tę samą odpowiedź, jaką udzieliłam pytającej: 

"Nie wiem, jak to się ładnie naukowo nazywa, więc powiem jak prosty człowiek:

Te gwiazdki, jak widzisz, są tylko przy tych dźwiękach, które "nie pasują". To znaczy, które brzmią inaczej, niż mogłabyś się tego spodziewać. Zauważ, że po "ta" teoretycznie powinno być "ti", jednak jest "chi". Nie pamiętam, naprawdę nie pamiętam, jak to się nazywa, ale o to właśnie chodzi z tymi gwiazdkami tam :P"

Powracając...

Kiedy już zbrzydnie Wam kreślenie pojedynczych liter, możecie napisać kilka słów. Po polskim tłumaczeniu, białą czcionką napisałam poprawny zapis, więc jeśli będziecie ciekawi, wystarczy zaznaczyć. (Nie umiem zrobić spoilera, więc jeśli ktoś zna jakiś poradnik, to proszę o linka :P)

SAKANA - ryba - さかな

NEKO - kot - ねこ

HASAMI - nożyczki -　はさみ

MUSHI - owad - むし

NASHI - gruszka - なし

MADO - okno - まど

HASHI - most/pałeczki - はし

ANI - starszy brat -　あに

ANE - starsza siostra -　あね

AME - deszcz - あめ

1.2 Udźwięcznienia

Znamy już wszystkie podstawowe litery, mamy co pisać, ale i tak jakoś tak się wydaje, że jeszcze czegoś nie wiemy, prawda? No i to jest bardzo słuszny wniosek, bo nie wiemy jeszcze kilku rzeczy. Teraz opowiem Wam o czymś, co nazywa się udźwięcznienie. 

Przy niektórych japońskich literach możecie zobaczyć coś, co wygląda jak przetrącony cudzysłów. Takie sobie dwie kreski, gdzieś tam koło literki, zawsze po jej prawej stronie, w górnej części. 

Te właśnie kreseczki to udźwięcznienia. Sprawiają, że litery, nazwijmy je, podstawowe, zmieniają swoje brzmienie. W rezultacie, poprzez dodanie takich dwóch kresek otrzymujemy nową literę, sylabę w zasadzie. 

I tak:

s -> z

t -> d

k -> g

h -> b lub h -> p

W przypadku h istnieją dwa udźwięcznienia. Jedno, o którym już wspominałam, zmieni nam h w b, a drugie, wyglądające jak mały okrąg po prawej stronie litery, również u góry, zmieni nam h w p. 

Poniżej zamieszczam tabelkę, która zawiera wszystkie udźwięcznienia. Nie jest to skomplikowane w zapisie, w zapamiętaniu również nie jest to jakiś ogromny wygibas umysłowy, więc spokojnie. Dacie radę :)

Początkowo możecie mieć z tym problemy, bo na pierwszy rzut oka nie wydaje się zbyt intuicyjne, ale możecie mi wierzyć. Po niedługim czasie na pewno szybko się przyzwyczaicie.

Kilka słówek, by sobie poćwiczyć (poprawny zapis znów białą czcionką, więc wystarczy zaznaczyć przestrzeń po ostatnim dywizie w linii): 

HEBI - wąż - へび

CHIZU - mapa -　ちず

JUDO  - judo (sport) -　じゅど

KAMIKAZE - kamikaze -　かみかぜ

OBASAN - ciotka -　おばさん

ENPITSU - ołówek -　えんぴつ

RINGO - jabłko -　りんご

HITSUJI - baran -　ひつじ

DENWA - telefon -　でんわ

KAGI - klucz -　かぎ

OBAASAN - babcia -　おばあさん

OJISAN - wujek -　おじさん

OJIISAN - dziadek -　おじいさん

Na razie to wszystko jeśli chodzi o hiraganę. Trzeba ćwiczyć i ćwiczyć i ćwiczyć. Polecam znaleźć sobie jakąś piosenkę po japońsku z tekstem w romaji i próbować sobie przepisywać w hiraganie. Ważne, żeby była to piosenka całkowicie po japońsku, bez zkatakanizowanego angielskiego, bo tego możecie nie umieć zapisać. Jest sporo takich piosenek, na pewno znacie nie jedną, a najprzyjemniej się uczy, pisząc coś, co się lubi, więc nie będę Wam narzucać tutaj żadnego konkretu. 

2. Zawody

Umiemy się już przedstawić, przywitać, przeprosić, a nawet umiemy powiedzieć, jakiej jesteśmy narodowości. Nasza mądrość rośnie w oczach. Duma tab bardzo <3 

skoro już tacy mądrzy jesteśmy, to warto też umieć powiedzieć, czym zajmujemy się w życiu. 

Nie jest to trudne. Na tym etapie poznamy tylko kilka zawodów, z czasem zapewne będzie ich więcej, ale no... Nie przesadzajmy, nie będziemy się uczyć 40 zawodów z zajęć na zajęcia, bo to się zrazić można ostro. Zaczniemy więc od kilku:

ENJINIA - えんじにあ - inżynier

SENSEI - せんせい - nauczyciel

GAKUSEI - がくせい - student

KAISHAIN - かいしゃいん - pracownik firmy

BENGOSHI - べんごし - prawnik

ISHA -いしゃ  - lekarz

GAKA - がか - malarz

KANGOFU - かんごふ - pielęgniarka

KEISATSUKAN  - けいさつかん - policjant

SAKKA  - さっか - pisarz

PIANISUTO - ピアニスト - pianista

Mamy zawody, to teraz chcemy powiedzieć, że jesteśmy pisarzem:

Watashi wa sakka desu. - わたし　は　さっか　です。- 

Ja pisarzem jestem, mówiąc dosłownie, a sensownie: Jestem pisarzem. 

Możemy też zapytać naszego znajomego, załóżmy, czy jest lekarzem:

Anata wa isha desu ka? - あなた　は　いしゃ　です　か。

Ty lekarzem jesteś? -> Jesteś lekarzem?

Na co nasz znajomy może odpowiedzieć, ze owszem, jest lekarzem:

Hai, (watashi wa) isha desu. - はい　（わたし　は）　いしゃ　です。

Tak (ja) lekarzem jestem. -> Tak, jestem lekarzem.

Bądź może zaprzeczyć:

Iie, (watashi wa) isha ja arimasen. - いいえ　（わたし　は）　いしゃ　じゃ　ありません。

Nie, (ja) lekarzem nie jestem. -> Nie, nie jestem lekarzem. 

Mamy więc szkielet wypowiedzi, który wygląda tak:

Twierdzenie: Watashi wa (zadów) desu.

Pytanie: Anata wa (zawód) desu ka?

Odpowiedź twierdząca: Hai, (watashi wa) (zadów) desu.

Odpowiedź przecząca: Iie, (watashi wa) (zadów) ja arimasen.

Watashi wa umieszczona w nawiasie oznacza (tutaj, ale też i wszędzie indziej, gdzie się znajdzie), że można użyć tej konkstrukcji w wypowiedzi, ale nie jest to obowiązkowe. Można spokojnie odpowiedzieć "Hai, isha desu." i będzie równie poprawnie. 

3. Co to jest?

Najwyższa pora, żeby nauczyć się pytać, wskazując palcem, jak małe dziecko, czym jest coś, co nas interesuje. 

W japońskim, by zapytać, czym coś jest istnieją trzy formy. Są to: kore, sore i are.

Różnica w ich użyciu zależy od tego, gdzie leży interesujący nas przedmiot.

a.) Jeżeli przedmiot znajduje się blisko mnie: kore
Kore wa nan desu ka? -  これ　は　なん　です　か。

Co to jest? 

b.) Jeżeli przedmiot znajduje się blisko osoby, której zadaję pytanie: sore

Sore wa nan desu ka? - それ　は　なん　です　か。

Co to jest?

c.) Jeżeli przedmiot znajduje się daleko zarówno ode mnie, jak i od osoby, której zadaję pytanie: are

Are wa nan desu ka? -　あれ　は　なん　です　か。

Co to jest?

Jak widzicie, różnica jest w tym jednym słówku, a jej użycie wydaje się dosyć oczywiste. Sprawa może się pozornie komplikować, jeśli coś znajduje się blisko mnie i blisko rozmówcy. Nie jestem pewna, która forma w takim wypadku byłaby poprawna. Gdy się dowiem, to Wam powiem :P

Skoro ktoś pokazał nam coś palcem, no to wypadałoby odpowiedzieć. Odpowiedź na podstawowe pytanie "Co to jest?" Brzmi: "To jest (to coś, o co nas pytają xD)". I znów, w zależności od tego, gdzie znajduje się przedmiot, odpowiadamy:

a.) Jeżeli przedmiot jest blisko mnie: kore

Kore wa (przedmiot) desu. - これ　は　(przedmiot)　です。

To jest (przedmiot).

b.) Jeżeli przedmiot znajduje się blisko osoby, której odpowiadam: sore

Sore wa (przedmiot) desu. - それ　は　(przedmiot)　です。

To jest (przedmiot).

c.) Jeżeli przedmiot znajduje się daleko zarówno ode mnie, jak i od osoby pytającej: are

Are wa (przedmiot) desu. - あれ　は　(przedmiot)　です。

To jest (przedmiot). 

Możemy również zapytać o konkretną rzecz. Na przykład:
Kore/sore/are wa chizu desu ka? - これ / それ / あれ　は　ちず　です　か。
To mapa jest? -> Czy to jest mapa?

No i na to również mamy dwie odpowiedzi podstawowe:

Hai, kore/sore/are wa chizu desu. - はい　これ/  それ /あ れ　は　ちず　です。
Tak, to mapa jest -> Tak, to jest mapa.
lub

Iie, kore/sore/are wa chizu ja arimasen. - いいえ　これ / それ / あれ　は　ちず　じゃ　ありません。
Nie, to mapa nie jest. -> Nie, to nie jest mapa.

Proste, prawda?

Jest jeszcze jedna rzecz. Wyobraźmy sobie sytuację. Dziecko pokazuje palcem na książkę i pyta: Co to jest?
My odpowiadamy, że książką, no bo dziecku trzeba odpowiadać, bo ciekawe świata, bo rozwijać się może, to nie psychologia rozwojowa, zbaczam z tematu... Ekhem.
Dziecko pokazuje kolejną książkę i kolejną i kolejną i kolejną... Nie mówimy za każdym razem "To jest książka.", prawda? Powiemy raczej "To też jest książka".
A jak to powiemy po japońsku?
Za pomocą magicznego słówka: mo.

mo - oznacza również.

Więc zdanie: To też jest książka będzie brzmiało:
Kore/sore/are mo hon desu. - 
To też książka jest -> To też jest książka.

To tyle jeśli chodzi dzisiaj o nowe zwroty.
Na koniec kilka zdań do przetłumaczenia (odpowiedzi białą czcionką):

1. To jest telefon.  Kore/sore/are wa denwa desu.
2. Co to jest? Kore/sore/are wa nan desu ka?
3. To również jest telefon. Kore/sore/are mo denwa desu.
4. Tamto, to nie jest krzesło. Kore/sore/are wa isa ja arimasen.
*5. To jest mój kot. Kore/sore/are ma watashi no neko.


Ostatnie zdanie jest z gwiazdką, bo czegoś takiego jeszcze nie było, ale pewnie nie stanowiło to dla Was większego problemu. Szczególnie dla tych, którzy oglądają anime/dramy/inne japońskie produkcje i są nieco osłuchani z  językiem. :)

Watashi no - mój
Jednak na ten temat trochę więcej będzie kiedy indziej. Na razie powiem tylko, że no jest partykułą, przynależności bodajże. (gramatyczne nazwy to dla mnie czarna magia xD)

4. Liczby 

To już ostatnia nowa rzecz na dzisiaj. Liczby są ważne, bo są liczbami, bo są fajne i dzięki nim można liczyć. Nie wiem w zasadzie, co miałabym tutaj mówić, więc przejdźmy po prostu do liczb. 

Na razie będzie prosto:

ichi - jeden - いち

ni - dwa -　に

san - trzy - さん

shi/yon - cztery - し　よん

go - pięć - ご

roku - sześć - ろく

shichi/nana - siedem - しち　なな

hachi - osiem - はち

kyuu/ku - dziewięć - きゅう　く

juu - dziesięć - じゅう

juu ichi - jedenaście　じゅういち

nijuu - dwadzieścia - にじゅう

Dlaczego 4 i 7 na dwie formy? Bo shi oznacza śmierć (zapisane w kanji), a schichi to miejsce śmierci. A Japończycy są przesądni :P W numeracji pięter w bloku nawet pomijają piętro siódme, więc to nie jest taki tylko zabobon jak czarny kot, oni to biorą bardziej na serio :P

5. Zadania, kserówki

Jako, że wszystkiego przepisywać nie będę, a niestety nie mam dostępu do nagrań, żebyście mogli ćwiczyć wymowę, musimy sobie radzić inaczej. W kwestii wymowy na pewno znajdziecie jakieś filmiki na YT, internety są pełne japońszczyzny. Natomiast jeśli chodzi o zadania, to wrzucam Wam ćwiczenia, które robiliśmy z kserówek na zajęciach. Są już wypełnione, dlatego zamażę odpowiedzi i wypełnioną wersję opublikuję przy następnym rozdziale. 

Co musicie wiedzieć, by rozwiązać zadania:
Donata - uprzejmie "kto"

Kochira wa - to jest

Mam nadzieję, że sobie poradzicie :) 

6. Praca domowa

Jako pracę domową proponuję Wam zapisanie wszystkich słów, jakie pojawiają się przy tabelce z hiraganą (część 1 w Lekcji pierwszej, część druga tutaj) za pomocą hiragany. To jest po to w zasadzie, żebyście mieli więcej słów do napisania. Ten alfabet naprawdę trzeba ćwiczyć w piśmie.
Powiem Wam, że zaczynałam się go uczyć za pomocą wspomnianego w pierwszej lekcji Obenkyo. O ile naprawdę da się nauczyć tych liter, to jednak potrafiłam je tylko odczytać. Kiedy miałam je zapisać, okazywało się, że nie pamiętam, jak wyglądają. Może tylko ja tam mam, jakiś mózg uszkodzony za młodu xD, a może tak po prostu jest. Mimo wszystko, warto pisać, bo nauka japońskiego nie ogranicza się do stukania na klawiaturze komputera :P 

Słówka:

W tej i następnej lekcji słówek nie będzie, gdyż mam za mało czasu, a musiałabym stworzyć jakąś porządną tabelkę od nowa. Postaram się zrobić to w weekend, by w następną środę (bo prawdopodobnie to będzie stały dzień publikacji postów) zaprezentować Wam jakiś konkretny dokument, a nie taki obciach jak poprzednio.

To tyle. Trzymajcie się, ćwiczcie i dajcie znać, czy forma lekcji Wam się podoba - w razie czego będę myśleć nad jakimiś zmianami.

Pozdrawiam! ^^